Fógra Íosta

Faoi théarmaí na nAchtanna um Fhógra Íosta agus Téarmaí Fostaíochta, 1973-2001, caithfidh fostaí nó fostóir a bheartaíonn chun deireadh a chur le conradh fostaíochta fógra íosta ar leith a thabhairt don pháirtí eile.

Fostaithe - Tá oibleagáid ar fhostaithe a bhí fostaithe go leanúnach ar feadh 13 seachtaine, ar a laghad, chun fógra seachtaine a thabhairt dá bhfostóir go gcuirfear deireadh lena bhfostaíocht.  Má shonraítear fógra níos faide a thabhairt i gconradh fostaíochta an fhostaí, caithfear an fógra seo a thabhairt.

Fostóirí - Caithfidh fostóirí fógra a thabhairt d’fhostaithe, a sholáthair seirbhís leanúnach, ag brath ar fhad sheirbhís an fhostaí, mar seo a leanas -

Seirbhís Leanúnach

Meastar go bhfuil seirbhís fostaí 'leanúnach' murach go ndéantar é/í a dhífhostú nó go bhfágann sé/sí a p(h)ost go saorálach. Ní gnách go n-imríonn stailceanna, leagan as nó frithdhúnadh, ná dífhostú agus athfhostú láithreach ina dhiaidh, tionchar ar leanúnachas seirbhíse. Ní bhriseann aistriú ceirde nó gnólachta ó dhuine amháin go duine eile (Aistriú Gnóthas) leanúnachas seirbhíse, agus sna cásanna siúd, áirítear le seirbhís an fhostaí leis an úinéir nua seirbhís leis an iar-úinéir. Chun críche na nAchtanna seo, áfach, meastar go ndearna fostaí a éilíonn agus a fhaigheann íocaíocht iomarcaíochta maidir le leagan as nó gearr-am a f(h)ostaíocht a fhágáil go saorálach.

Seirbhís a Ríomh

Meastar gurb ionann tréimhsí asláithreachta ón bhfostaíocht mar gheall ar fhónamh leis na hÓglaigh Chúltaca agus tréimhsí seirbhíse. Cuirtear asláithreacht a mhéid le 26 seachtain idir tréimhsí fostaíochta san áireamh mar thréimhsí fostaíochta má bhíonn leagan as, breoiteacht nó gortú mar chúis leo, nó má ghlactar é i ndiaidh comhaontú a dhéanamh leis an bhfostóir. Chomh maith leis sin, cuirtear seachtain, nó cuid de sheachtain, ina raibh fostaí frithdhúnta amach ag a f(h)ostóir, nó nuair a bhíonn an fostaí as láthair óna n-obair mar gheall ar dhíospóid trádála i ngnólacht eile, nuair a bhíonn tréimhsí seirbhíse á ríomh.  Ní chuirtear aon tréimhse san áireamh ina raibh an fostaí as láthair ó obair mar gheall go raibh páirt á ghlacadh aige/aici i stailc a bhaineann leis an ngnólacht ina bhfuil an fostaí fostaithe.

An Ceart chun Fógra a Tharscaoileadh nó Glacadh le Pá in Lieu 

Ní bhíonn aon éifeacht ag aon fhoráil i gconradh fostaíochta do thréimhsí fógra níos giorra ná na tréimhsí íosta a ordaítear sna hAchtanna. Ní chuirtear cosc, áfach, sna hAchtanna, ar fhostóir nó fostaí óna c(h)eart chun fógra nó glacadh le híocaíocht in ionad fógra a tharscaoileadh. Mura n-iarrann an fostóir ar an bhfostaí aon chuid dá bhfógra a oibriú, tá oibleagáid ar an bhfostóir an fostaí a íoc don tréimhse sin.

Mí-Iompar

Ní dhéanann na hAchtanna difear don cheart a bhíonn ag fostóir nó ag fostaí chun deireadh a chur le conradh fostaíochta gan fhógra mar gheall ar mhí-iompar an pháirtí eile.

Gearán a Dhéanamh

Nuair a mheasann fostaí gur sháraigh a bhfostóir nó a n-iarfhostóir foráil de na hAchtanna thuas, féadfaidh siad gearán a chur faoi bhráid an Choimisiúin um Chaidreamh san Áit Oibre go réiteofar é. Is féidir gearáin a sheoladh ar aghaidh trí úsáid a bhaint as an bhFoirm Ghearáin um Chaidreamh san Áit Oibre, atá ar fáil ar an leathanach Conas Gearán a Dhéanamh/Díospóid a Atreorú. Déanfar breithniú ar ghearáin agus féadtar iad a atreorú chuig Oifigeach Idirghabhála (faoi réir chomhaontú an dá pháirtí), a dhéanfaidh iarracht chun comhaontú a bhaint amach gan tabhairt faoi phróiseas foirmiúil éisteachta, nó atreorú chuig Oifigeach Breithnithe d’Éisteacht.

Is féidir achomhairc a eascraíonn as cinneadh Oifigeach Breithnithe a achomharc leis an gCúirt Oibreachais. 

Is féidir cóip d’Acht 1973 a léamh nó a íoslódáil anseo – An tAcht um Fhógra Íosta agus Téarmaí Fostaíochta, 1973